het-circadiaanse-ritme-uitgelegd

De cellulaire klokken in je lichaam worden allemaal gecoördineerd door een centrale hoofdklok in de hersenen, de suprachiasmatische nucleus (SCN). Het is een zeer klein stukje weefsel, maar onmisbaar in het leven. De SCN synchroniseert al onze cellulaire klokken met de 24-uurs rotatie van de aarde. Hoe voert het deze lastige taak uit? Door gebruik te maken van zonlicht!

SCN - ‘BIOLOGISCHE HOOFDKLOK’: Het deel van de hersenen dat het circadiane ritme van het hele lichaam controleert en synchroniseert. Deze ‘biologische hoofdklok’ is vatbaar voor licht en invloeden uit de omgeving.

de-biologische-hoofdklok

Hoe zit dat nou precies?

Jouw ‘dirigent van je lichaam’ bevindt zich boven de plek waar de oogzenuwen elkaar kruisen; het maakt het gemakkelijker voor dat hersengebied om via de oogzenuw lichtinformatie vanuit het oog te krijgen. Onze biologische hoofdklok, die veel lichamelijke processen beïnvloedt, is zelf namelijk vatbaar voor licht en invloeden uit de omgeving.

Hoe zit dat precies? Als je helemaal afgesloten bent van daglicht, behoudt het lichaam zijn natuurlijke ritme van waken en slapen in 24 uur. Wel is dat eigen ritme iets langzamer. Gemiddeld zo’n 12 minuten. Zonder daglicht zou het bioritme dus iedere dag 12 minuten verschuiven. Daglicht zorgt ervoor dat de biologische klok weer gelijk wordt gezet.

Wist je dat...

  • Elke dag 10 minuten naar buiten draagt al bij aan het gelijk zetten van je klok met de wereld om ons heen.
  • Sociale signalen spelen ook een rol. Als je midden in de nacht op een feestje bent, dan zul je niet ineens in slaap vallen.
dag-en-nachtritme

Klokgenen & jouw huid

Jouw centrale hoofdklok, de ‘SCN’ is dus niet de enige klok in je lichaam. Onderzoek laat zelfs zien dat elke cel in ons lichaam een systeem heeft ontwikkeld om optimaal te werken gedurende verschillende tijden van de dag. Aan de basis van dit ritme ligt een rijtje klokgenen dat via een ingenieus mechanisme uitkomt op een cyclus van min of meer 24 uur. Ze zijn betrokken bij het op orde houden van het bioritme. Zie ze als de tandwielen of radertjes van jouw biologische klok.

Jouw natuurlijke huid klok

Naast de hoofdklok in onze hersenen bestaat het circadiane systeem ook uit klokgenen in veel andere cellen, waaronder de huid. Ze spelen een rol bij de regulatie van het circadiane ritme. Dat betekent dat jouw huid een eigen interne 24-uurs klok heeft en dat jouw huidcellen andere behoeftes hebben in de ochtend dan in de avond. Jouw huid is dus niet alleen onderdeel van jouw circadiane systeem/biologische klok, het heeft ook een eigen huidklok!